Giriş
Başarılı bir tarımsal üretimin ilk adımı doğru tohumu seçmek ve sağlıklı fideler yetiştirmektir. Kaliteli tohum ve güçlü fideler, yüksek verim ve kaliteli ürün almanın temelini oluşturur.
Doğru Tohum Seçimi
- Çeşit Seçimi: Bölgenizin iklim ve toprak koşullarına, yetiştirme amacınıza (sofralık, sanayilik, yemlik vb.), hastalık ve zararlılara dayanıklılığına uygun çeşitleri tercih edin. Yerel veya standart çeşitler, hibrit tohumlar (F1) farklı özellikler sunar.
- Güvenilir Kaynak: Tohumlarınızı sertifikalı, etiketli ve güvenilir tohum firmalarından veya üreticilerden temin edin.
- Tohum Kalitesi: Tohumların çimlenme gücü (çimlenme oranı %), genetik ve fiziksel saflığı yüksek olmalıdır. Ambalaj üzerindeki bilgilere dikkat edin.
- Son Kullanma Tarihi: Eski tohumların çimlenme gücü düşebilir, ambalajdaki son kullanma tarihini kontrol edin.
Fide Yetiştirme Ortamı (Harç)
Fide yetiştirmek için kullanılacak harç; hafif, havadar, su tutma kapasitesi iyi, besince zengin ve hastalıksız olmalıdır. Genellikle torf, perlit, vermikülit, iyi yanmış hayvan gübresi ve bahçe toprağı gibi materyallerin belirli oranlarda karıştırılmasıyla hazırlanır. Hazır fide harçları da kullanılabilir.
Fide Yetiştirme Kapları
Viyoller (çok gözlü plastik kaplar), plastik veya toprak saksılar, kâğıt potlar gibi farklı kaplar kullanılabilir. Kullanılacak kabın drenaj deliklerinin olması önemlidir.
Ekim ve Bakım
- Ekim Derinliği: Genellikle tohum büyüklüğünün 2-3 katı derinliğe ekim yapılır. Küçük tohumlar daha yüzeye ekilir.
- Sulama: Ekimden sonra can suyu verilir. Harç sürekli hafif nemli tutulmalı ancak aşırı sulamadan kaçınılmalıdır. Sulama genellikle sabah erken saatlerde, ince süzgeçli kovalarla veya püskürtücülerle yapılır.
- Sıcaklık ve Işık: Her bitkinin optimum çimlenme ve fide gelişimi için farklı sıcaklık ve ışık isteği vardır. Genellikle sıcak ve aydınlık (doğrudan yakıcı güneş ışığı almayan) ortamlar tercih edilir.
- Şaşırtma: Fideler belirli bir büyüklüğe (genellikle 2-4 gerçek yaprak) ulaştığında, daha büyük kaplara veya doğrudan tarlaya aktarılması işlemidir. Köklerin zarar görmemesine dikkat edilmelidir.
- Alıştırma: Fideleri tarlaya dikmeden önce birkaç gün boyunca kademeli olarak dış ortam koşullarına (güneş, rüzgar) alıştırmak gerekir.
Sağlıklı fideler, dikim sonrası strese daha dayanıklı olur ve tarlada daha hızlı gelişir.