Organik tarım, sentetik kimyasal gübreler, pestisitler (böcek, mantar, ot ilaçları), hormonlar ve genetiği değiştirilmiş organizmalar (GDO) kullanılmadan, doğa ile uyumlu, sürdürülebilir bir tarım sistemidir. Temel amacı, toprak, bitki, hayvan ve insan sağlığını bir bütün olarak korumak ve iyileştirmektir.
Organik Tarımın Dört Temel İlkesi (IFOAM)
Uluslararası Organik Tarım Hareketleri Federasyonu (IFOAM) tarafından belirlenen dört temel ilke, organik tarımın felsefesini oluşturur:
- Sağlık İlkesi: Organik tarım; toprak, bitki, hayvan, insan ve gezegenin sağlığını bir bütün olarak sürdürmeli ve geliştirmelidir.
- Ekoloji İlkesi: Organik tarım, yaşayan ekolojik sistemler ve döngüler temel alınarak yürütülmeli, onlarla birlikte çalışmalı ve sürdürülmesine yardımcı olmalıdır.
- Adillik İlkesi: Organik tarım, ortak çevre ve yaşam olanakları konusunda adaleti gözeten ilişkiler üzerine kurulmalıdır.
- Özen İlkesi: Organik tarım, mevcut ve gelecek nesillerin sağlığını, refahını ve çevreyi korumaya yönelik olarak dikkatli ve sorumlu bir şekilde yönetilmelidir.
Temel Uygulamalar
- Toprak Verimliliği Yönetimi: Sentetik gübre yerine yeşil gübreleme, kompost, hayvan gübresi, münavebe gibi doğal yöntemlerle toprak verimliliği artırılır.
- Zararlı ve Hastalık Yönetimi: Sentetik pestisitler yerine dayanıklı çeşit seçimi, münavebe, faydalı böcek kullanımı (biyolojik mücadele), kültürel önlemler ve doğal kökenli preparatlar kullanılır.
- Yabancı Ot Kontrolü: Sentetik herbisitler yerine mekanik yöntemler (çapalama), malçlama, münavebe ve rekabetçi bitki örtüsü gibi yöntemler tercih edilir.
- Biyoçeşitliliğin Korunması: Tek tip üretim yerine polikültür, ara tarım, tarla kenarlarında doğal bitki örtüsü bırakma gibi uygulamalarla biyoçeşitlilik desteklenir.
- GDO Kullanılmaması: Organik tarımda genetiği değiştirilmiş tohum veya organizmaların kullanılması kesinlikle yasaktır.
Sertifikasyon
Bir ürünün "organik" olarak etiketlenebilmesi için, yetkili kuruluşlar tarafından belirlenen organik tarım standartlarına uygun olarak üretilmesi ve bu durumun sertifikalandırılması gerekir. Sertifikasyon süreci, üretimden işlemeye ve pazarlamaya kadar tüm aşamaları kapsar.
Organik tarım, sadece sağlıklı gıda üretmekle kalmaz, aynı zamanda çevreyi koruyan ve kırsal kalkınmayı destekleyen önemli bir tarım modelidir.